İslamda Ganimet

Oncelikle, ganimetin muslumanlarina "helal" kilinma asamasini, takiben de islam icin nasil vazgecilmez bir ana gelir kaynagi haline geldigini, bu arada "yuzeye" cikarilip muslumanlarin bilgisine sunulmaktan ozellikle kacinilan, "devr-i saadet" te sebep oldugu kavgalari,entrikalari, dusmanliklari da ortaya koyacagiz.

Bildigimiz gibi ganimet, bir savasta, dusmandan ele gecirilen her turlu mal,esya,silah ve paraya denir.

Kuran'daki Enfal suresi:67-68. ayetlerde, Muhammed'den onceki peygamberler zamaninda, inanmayanlarla yapilan savaslarda ele gecirilen mal helal degildi.

Kuran'dan sonra Muhammed'e bakalim:"Onceki ummetlere helal olmayan bazi seyler, bize helal kilindi, bunlardan biri de ganimettir."

-Tecrid-i Sarih,Diyanet terc.no:223; Buhari,Humus,8.bap-

Muhammed, Medine'ye "hicret" ettiginde, islam henuz oldukca gucsuz durumdaydi. Daha bir din olarak kurumlasmamis, inanalar da gelir kaynaklarindan yoksundular. Yapilabilecek tek sey vardi, o da "cihad" adi altinda baskin ve savaslarla ganimet elde etmekti. Oncelikle, medine'ye gectiklerinde Muhammed, sehrin oradaki gercek sakinleri olan oneml yahudu kabilelerinin hepsiyle, ayni sehirde/vatanda baris icinde yasama ve disaridan gelecek her turlu saldiriya karsin, din farki gozetmeksizin beraber savunma icerikli bir "vatandaslik antlasmasi" yapiyor. Elbetteki o siralarda henuz islamin en gucsuz oldugu donem oldugu icin Muhammed'in bariscil soylemlerini dikkate alan Medineliler, bu antlasmayi kabul etmekle, nasil bir tehlikeye dustuklerini dusunememislerdi. Cunku bu antlasma, Mekkeli Musriklerin dusmani olan Muhammed'i desteklemek anlamina geliyordu. Bu antlasma, Muhammed' kendi guvenligini saglama aliyordu, ama, o zamana kadar Mekkelilerle hic sorunlari olmayan Medine yahudilerini zamanla oldukca buyuk sikintilara sokacakti.

Bu baris antlasmasindan yaklasik 17 ay sonra Muhammed, Abdullah bi Cas komutasinda on-oniki kisilik bir birligi, asayisi kontrol etme amaciyla Batn-i Nahle denilen bolgeye gonderir. Haram aylardan 2recep" ayidir. Birlik oraya varinca dort kisilik Mekkeli bir ticaret kafilesiyle karsilasir. Adamlar ne kadar, umre ibadetinden yeni cikmis olduklarini soyleseler de, muslumanlar adamlardan birini oldurup(ki, Mekke'nin cok onemli bir ailesine mensuptur),ikisini esir alirlar, bir kisi de kacmayi basarir. Ayrica butun mallarina da el konulur.

-T.Diyanet Vakfi,Islam ansiklopedisi,Abdullah bin cahs mad.; Halebi,Insanul Uyun,Batn-iNahle-

Haram aylarda savasmak kesinlikle yasakti. Hatta o donemdeki adetlerce, bu ayda bir kisi, babasinin katiliyle karsilassa ona asla dokunmaz/dokunamazdi. Boyle bir olayin hem haksiz olarak, hem de kutsal bir ayda meydana gelmesi, Mekke halkini infiale getirdi. Oyleki, oldurulen kisinin(Amr) agabeyi Mekke sokaklarina ciplak olarak cikip feryet ediyordu. Bu "vukuat" Mekkelilerin harekete gecmesine ve dusmanliklarin derinlesmesine sebep olan ilk kivilcimdir. Bu olay ayni zamanda Muhammed'le antlasma imzalamis olan medineli Yahudiler'i de kuskulandirdi, "Bu adamin tavirlarindan oyle gorunuyorki, gelecekte basimiz cok agriyacak, hatta bizi de rahatsiz edecek" dusuncesine kapilmaya basladilar.

Muhammed, Medine'ye muhtac ve korunmasiz olarak dusmustu. Medineliler onu sadece misafir olarak kabul etmekle kalmayip, "vatandaslik antlasmasi"bile imzalamislardi. Yani oraya cani gonulden kabul edilmissin, boyle vukuat yapmanin ne anlami var?..

Sonucta, cevresindeki hosnutsuzlugu da sezen Muhammed, imajini tekrar duzeltebilmek icin, once o adamlarina kizar gibi gorundu. Hatta ganimetten kendisine dusen payi bir sure almadi. Derken fazla da gecikmeden yukaridan ayet "iniverir" tabii:

"Senden haram ayda(recep) savasin dogru olup olmadigini sorarlar. De ki,o ayda savasmak bbuyuk gunahtir. Ancak (insanlari) allah yolundan cevirmek, allahi inkar etmek, Mescidi haramin ziyaretine engel olmak ve halkini oradan cikartmak allah katinda buyuk katindir."

-Bakara:217-

Burada, hem recep ayinin kutsalligi kabul ediliyor, etrafin gonlu alinmis oluyor, hem de cinayeti ve soygunu yapanlar savunulmus oluyor. Zaten bu ayetten sonra Muhammed'de payina dusen ganimeti aliyor. Bu, islam tarihindeki "ilk ganimet"in oykusudur.

Yakaladiklari o iki "esir"e ne oluyor peki? Muhammed o ikisinin serbest birakilmasi icin fidye istiyor. Ve kelle basi 1600 dirhem/yaklasik 4752 gram gumus karsiligi serbest birakiyor...

-T.D.V.Islam ansiklopedisi,5/203-

O bir kisiyi olduren sahsi da o ayetlerden sonra, ganimet ve paranin sevinciyle "emirul muminin" lakabiyla odullendiriyor. iyi de olayin ilk zamanlarinda bu vukuat icin bayagi kizar gibi gorunmustu, hatta ganimetleri almayi bile reddetmisti. Peki ne oldu da boyle 180 derece dondu acaba?..

Ganimet elde etmeye bu sekilde baslandiktan sonra gerisi corap sokugu gibi gelmeye basladi zaten. Ilk baslarda, etrafindakileri sozde"savas"a tesvik etmek icin Muhammed soyle bir kural koyar:"Kim savasta bir kafiri olduruse, o kisinin uzerinde bulunan kilic,kalkan, elbise gibi sahsi esyasi oldurene verilecektir"Bu esyaya seleb denirdi. Muslumanlar zamanla cogalinca bu uygulamayi kaldirir. Artik hersey bolusulecektir.

-Buhari,Hars,8;Humus,18, Muslim,Cihad,46,no:1571-

Bu batn-i Nahle olayini hemen muteakiben Muhammed ve adamlari, Ebu sufyan baskanligindaki yaklasik kirk kisilik -silahsiz- bir Mekkeli ticaret kervaninin yolunu kesmek ve yeni ganimetler elde etmek ister," Gelin bu kafilenin onunu kesmeye gidelim, olaki onlarin mallarina ganimet olarak el koyariz." der.

-T.D.V.Iskam ansiklopedisi,1/89,5/203-26. -

Ve 350 kisilik silahli bir gurupla beraber yola cikar. Ama ne var ki, kervandakiler bunu onceden haber alarak yollarini degistirirler ve Mekkeye sagsalim varirlar. O kervan gercekten onlarin eline gecseydi, Muhammed ve ekibi gercekten biranda esasli bir sekilde zengin olacaklardi cunku o kervanda mekkeliler icin oldukca buyuk bir servet vardi. Sonra bu kervanin niyeti kotu olsa, silahsiz bir sekilde Muhammedin bu kadar yakinindan niye gecsinler?

E kardesim, daha bir ay once haram ayda silahsiz dort kislik bir tuccar grubundan, bir kisiyi oldurup iki ikisiyi rehin aldiniz, mallarina da el koydunuz. Simdi yine masum ve silahsiz insanlarin mallarina silah zoruyla, gerekirse yine kan dokmek pahasina el koymak istiyorsun. Bunu ne hakla yapiyorsun? Bunun neresi cihad?

Yine cok gecmeden bir baska vukuat daha:Suleymanogullari denen, simdiye kadar Muhammed ile hicbir anlasmazligi olmamis bir kabileden bir kisi koyunlarini guderken yanindan gecen Muhammed'in bir grup silahli adaminin saldirisina ugrar. Adam onlari gorunce kelime-i sehadet getirip selam verir. Buna ragmen adami oldurup, koyunlarina el koyarlar.

-Buhari,Megazi,45,Nisa tefsiri,17.bap-

Tabii, bu olay uzerine cevrenin tepkisi daha da artmaya baslar Muhammed'e karsi. Antlasmali oldugu Medineli yahudiler de artik Muhammed'in bu vukuatlarindan oldukca rahatsiz olmaya, Muhammed ve ekibine iyice mesafeli durmaya baslamislardi. Bu durumlara karsi Muhammed'in ihtiyac duydugu ayet de inmekte gecikmez elbette:

"Ey inananlar,allah yolunda savasirken (savas mi?!)iyice arastirin.Size selam verene, Dunya menfaatini gozeterek 'sen mumin degilsin' demeyin. Cunku allah katinda ganimetler/zenginlik yollari coktur."

-Nisa:94.-

Yani burada Muhammed/allah demek istiyor ki: "Yaw kardesim, ganimet icin boyle ufak tefek islerle ugrasipta basimiz agritmayin,karizmamizi da cizdirmeyin. Ganimet kazanmanin, zengin olmanin bir suru yolu var, buyuk vurgunlar yapip ganimete bogulacagiz zaten, merak etmeyin biz isimizi biliriz."

Derken sonrasinda, ilk onceki cinayet,gasp ve fidye olayi ve takiben kervana baskin tesebbusunden sonra Mekkelilerle Bedir savasi oluyor. Bu Bedir savasi neticesi ele gecen esirlerden yuklu miktarda fidye aliniyor, mallarina da ganimet olarak el konuluyor.

Bu ganimetlerin dagitimi konusunda Muhammed ile adamlari arasinda kavga cikiyor. Kavganin sebebi de Muhammed'in Enfal suresinin ilk iki ayetini indirerek, ilk basta mallarin hepsinin uzerine yatma cabasi. Enfalin ilk iki suresinde kisaca "Senden ganimetleri soruyorlar, deki ganimetler Allah'a ve peygamberine aittir. gercek muslumanlarsiniz allaha da Muhammede de itaat edin, yoksa yakarim ciranizi" mukabilinde yoklama cekiliyor muslumanlara.

Tabii muslumanlarin itirazlari azalacagina siddetle artarak devam ediyor. Bunu uzerine artik daha fazla dayanamayan Muhammedin imdadina yine yuksek yerden yardim geliyor tabii: "Eger Allah'a ve hak ile batilin ayrildigi gun (Bedir Savasi) gunu kulumuza indirdigimize inanmissaniz bilin ki, ganimet olarak aldiginiz herhangi birseyin beste biri allaha,resulune,onun akrabalarina, yetimlere, yoksullara ve muhtac kalmis yolculara aittir."

-Enfal:41.-

Yani gordugumuz gibi, ayni surenin ilk ayetleri "ganimet manimet beklemeyin" derken, takibinde ayni sure de ilerleyen ayetlerde "yeter lan susun, anladik iste, allahiniz varsa beste dordune razi olursunuz artik." babinda itirazlar sona erdiriliyor. Iyi de, hadi muhammedin bu ganimet kavgasindan gozu yildi, kardesim, allahinda mi gozu yildi ki fikir degistiriyor, nebisiyle kavga edenlere, kendi ayetlerine karsi cikanlara keyif bagisliyor?!

Bu arada, "Muhammed cok fakirdi ve fakir olarak yasamistir." diyenler, Muhammed, henuz Medine'nin ilk gunlerindeyken haklidirlar elbette. Ama Ganimetler, fidye paralari gelmeye basladiktan sonra birak acligi, kesinlikle bir daha yokluk ve sikinti cekmedikleri gibi epeyi de dunyalik yapmislardir ki, bu da daha sonra ayrintilariyla burada gosterilecek.

Bir baska ganimet mevzusuna deginelim: Ali Yemen'den ganimet olarak bir miktar altin getiriyor. Muhammed'de bu altinlardan henuz yeni musluman olmus birkac kisiye biraz fazlasiyla dagitiyor. Bunun uzerine muslumanlardan yine itirazlar yukseliyor. Hatta bir sahabi cok sert bir sekilde, yuksek sesle muhammede,"Adil davran, allahtan kork!" diyor. Halid bin Velid de "birak sunu oldureyim" deyince Muhammed,"Hayir, olmaz, karsi taraf, 'ganimet icin kavga ediyorlar' diyebilir" diyor ama adamin gelmis gecmisine, gelecegine de cok kotu bir beddua ediyor.

-Buhari,Tevhid,23;Edep,71,93, Tecridi Sarih,Diyanet terc.no:1642-

Yine bir baska savas -Havazin Savasi- sonrasi muhammed, henuz yeni musluman olmus olanlara kalpleri isinsin, islamdan cikmasinlar diye (aslinda bal gibi rusvet!) yaklasik 1100 adet deveyi bolusturuyor. Bu paylasimda iste o taze muslumanlara adam basi yuzer deve dusuyor. Kalan muslumanlara onlardan cok daha az veriyor. Tabii itiraz hemen yukseliyor yine. Iclerinde bir sair olan Abbas bin Mirdas oyle bir sinirleniyor ki, Muhammedi elestiren cok hararetli bir siir okuyor. Bunun uzerine muhammed, ona da yuz deve veriyor. Verirken de "Ben bu dagitim isinde ancak bir memurum, benim bunda bir iradem yoktur." diyor.

-Ebu Davud, Harac, 13. bap no: 222949-

Su islere bakin, bunlar alemlere rahmet,kainatin efendisi muhammet ve mubarek sahabeleri degil, kavga dogus ganimet bolusen karakorsan ve tayfalari muhteremler.

Simdi cok daha renkli bir kavgaya gelecegiz:Yine bu savasin ganimet bolusumu sirasinda, Osman, evet daha sonra halife olacak su meshur Osman, daha once "inen" Enfal suresinin 41. ayetinde gecen "Ganimetin beste birinden, Muhammed'in akrabasina da pay verilir" sozu uzerine, hisimla gidip muhammed'den "ben de senin akrabanim!"deyip fazladan pay istemis, Muhammed'de "Evet ama, sen bizim yakin akrabamiz degilsin." diyerek pay vermeyi reddetmistir!

-Tecridi Sarih,Duyanet terc.no:1426-

Daha sonra Hayber Yahudilerden alindiginda, Muhammed, bu enfal 41'e dayanarak,kendi kizi Fatma da dahil 5 adet yakin akrabasina adam basi 40'ar vasak-yaklasik olarak 5'er ton- hurma verir. Ayrica kendi karilari olan Ayse,Hafsa,Ummu Habibe, Cuveyriye,Zeynep binti Cahs,Safiye,Meymune ve Ummu seleme'ye 100'er vasak-yaklasik 12-13 ton- hurma verir.

-Tecridi Sarih,1225,1844-

Bu arada kucuk bir ayrintiyi es gecmeyelim:Muhammed Bedir savasinda ele gecen ganimetler arasindan bir kadife parcasini calmakla bile suclanmistir sahabelerince! Tabii, yukaridan hemen "hoop,noluyo orda bakiim!" babinda ayet inmekte gecikmez: Bir peygambere hiyanet yakismaz.Kim emanete (devlet mali olan ganimete)hiyanet ederse kiyamet gunu hainlik ettigi seyin gunahi onun boynuna asili olarak gelir."

-Al-i Imran:161-

Yaw, bu nasil bir imanmis ki peygambere bile hirsi dedirtmekten gocundurmuyor?Bu ganimet kavgalari Muhammed zanmaninda da, oldukten sonrasinda da devam edip gitmistir.

Muhammed Beni Nadir Yahudilerini kovup, mallarina el koydugunda da etrafindakiler onunla ganimet husunda kavga etmislerdi. Aslinda bu sefer ki biraz degisik cunku, Beni Nadir ile savasmadan, kan dokmeden yerlerinden cikartip, mallarina el koymuslardi. Ki bunun adi ganimet degil "Fey" dir.

Bu ele gecen fey i Muhammed tamamiyle kendisine ayirmisti. Bunu uzerine cok hararetli itirazlar yukseldi yine. Derken, hemen yukaridan mudahale ulasir tabii:" Allahin onlarin mallarindan peygamberine verdigi fey icin, siz ne at ne de deve surmediniz. Fakat allah peygamberlerini diledigi kimselere karsi ustun kilar.Allah hersye kadirdir.Allahin, fethedilen ulkeler halkinin mallarinda peygamberine verdigi fey, Allah,peygamber,yakinlari,yetimler,yoksullar ve yolda kalmislar icindir. Boylece o mallar, icinizden yalniz zenginler arasinda dolasan bir devlet olmaz. Peygamber size ne verdiyse onu alin,size ne yasakladiysa ondan sakinin. Allahtan korkun. Cunku allahin azabi cetindir."

-Hasr:6,7-

Iste ganimet tanrisindan ayetler..Firsat buldukca muslumanlari savasa kiskirtmak icin yukaridan ayet indiren, akabinde cikan ganimet kavgakarina yine ayetlerle mudahale eden bir allah..

Su ganimet tesviki ayetlerinden bir ornek daha vereyim ki durumun vehameti iyice anlasilsin:

"Allah, onlari elde edecekleri bircok ganimetle (Hayber fethi) mukafatlandirdi. Allah ustundur, hikmet sahibidir. Size elde edeceginiz bircok ganimet VAAD etmistir. Bunu (Hayber'de) hemen size vermis ve insanlarin ellerini sizden cekmistir ki, bu muminlere bir isaret olsun ve allah sizi dosdogru bir yola iletsin. Bundan baska, sizin guc yetiremediginiz, ama allahin sizin icin kusattigi ganimetler de vardir. Allah her seye kadirdir."

-Fetih:19,20,21-

Yaw, neden hep ganimete yonlendirir ki? Bu mu senin evrensel sistemin? Savas ve ganimet pesinde kosan kabile tanrisi ve avanesi...

Simdi diger baskin ve savaslar ve elde edilen ganimetlere kisa kisa deginip, akabinde gozlerin -faltasi acilacagi - baska bolumlerine gececegim bu ganimet konusunun.

Yine Muhammed zamaninda sadece Mureysi baskininda ikibin deve ile besbin koyun ele gecirilir.

-Vakidi,Megazi,1/411-

Yine baska bir baskindan:(Necd bolgesi) Muhammed bir gurubu baskina gonderiyor.Sahabeden Ibn-i Omer anlatiyor:"O baskindan herbirimize 12'ser deve dustu. Muhammed ayrica yine herbirimize birer deve daha verdi. "

-Buhari, Megazi, 57. bap-

Taif seferinde yine Muhammed doneminde, 6000 esir,24000 deve, 40000 den fazla koyun ve 4000 ukkiye de gumus para ele gecirilmisti.

-Halebi,Insanul Uyun,3/122.-

Yine Muhammed, yirmidort kisilik bir grubu Amrogullari baskinina gonderir.Bu baskinda her bir kisiye 15'er deve duser.Ayrica bir baska grup, baska bir baskinda 196 deve ile 14 tane de kadin ele gecirir.Bu kadinlari da develer gibi aralarinda bolusup cariye olarak kullanima alirlar.

-Taberi,age,5/642.-

Havazin savasinda her bir kisiye 4'er deve ve kirk'ar koyun dusuyor.

-Ibn-i Kesir,Bidaye,4/354.-

Daha bunlar gibi irili ufakli bircok baskin ve savas ve getirisi ganimetler...Yine de simdilik bu kadar ornek yeter diyorum.

Simdi Muhammed fakirdi, fakir olarak yasamisti gibi argumanlara donebiliriz:Kardesim, bu kadar mal, mulk, kole,cariye, fidye ye garkolmus bir insan nasil artik fakir olarak yasayabilirmis? Adam gidip te kazandigi tum bu "helal" parayi, kumarhanelerde mi yiyordu yoksa?

Tabii ki Ayse,"Baslarda Muhammed olmak uzere hepimiz cok aclik cekiyorduk" demis

-Tecridi Sarih,no:1124.-

ama,o zamanlar Medine doneminin ilk yillariydi ve henuz ganimetlere baslanmis degildi. Muhammed, baskin ve yagmalara basladiktan sonra yasamlari degisti zaten, bayagi varlikli bir yasam surmeye basladilar. Mesela Ayse, bir defasinda bir sahabeye kusuyor ve bir daha onunla konusmayacagim diye yemin ediyor.Ama birgun gelip onula kunusuyor.Bunu akabinde yemin kefareti olarak bir anda tam kirk(40)adet koleyi azad ediyor.

-Buhari,Edep,62.bap-

Bunu neresi fakirliktir?!!

Evet simdi Muhammed ve sahabelerinin gozlerinizi faltasi gibi acacak, ganimet sayesinde elde ettikleri serveti gorelim:

Halife Osman oldugunde, ondan varislerine kalan para:150000(yuzellibin)dinar altin para-yaklasik 4,5 ton altin-!

Zubeyr bin avam oldugunde kalan mirasi:400 bin dinar altin para-yaklasik 12 ton-ayrica bin kole ve cariye ile bin adet kisrak.Ayrica ,Basra,Misir,Kufe ve Iskenderiye de 4 adet malikane.

Talha bin Ubeydullahin Iraktaki gunluk geliri:1000 dinar-yaklasik 30 kilo altin-di.Ayrica,Medine ve Kufe de iki adet malikane.

Sad bin Ebi Vakkas: Medinenin en guzel bolgesinde devrinin en buyuk malikanesi.Abdurrahman bin Avf: Bin at, bin deve, onbin koyun, 2,5 ton altin,ayrica degeri 3 ton altini bulan bir kac ciftlik.

-Asri saadette Islam,2/66-

Muhammed'e gelince;Muhammedin servetinin buyuklugunu anlayabilmek icin, butun karilarina nafaka adi altinda her birisine verdigi mala bakmak lazim:her bir karisina yilda 100 vasak-yaklasik 12-13 ton hurma verirdi.

-Ebu Davud,Diyat,no:4494-

Ayni zamanda Beni Nadir,Fedek,hayber ve ireyne bolgelerinde hurma bahceleri, sayisini kendinin bile bilmedegi develer ve sayfiye koyleri vardi.

-Tecridi sarih,1173 nolu hadisin serhi,8/236.-

Bu arada oldukca"onemsiz!" bir ayrintiyla renklendirelim:Muhammedin olumunden sonra Ali ve Fatma Muhammedin gayri menkulleri hakkinda veraset talebinde bulunurlar. Ama Ebu bekir ve omer, bu mallari onlara vermeyi red ederler! Buna da sebep olarak Muhammedin peygamberin mirascidsi olmaz sozunu gosterirler.Bunu uzerine Fatma olunceye kadar ebu bekir ve Omerle konusmaz.

-Buhari,Muslim,el lu'luu ce'l mercan,no:1149-1150-

Iste, adam oldugunde bile hala ganimet kokenli veraset kavgasi!...Ben baska yorum yapmiyorum.Islam iyice genislemeye basladigindaki durumuna kisaca goz atip, mevzuuyu noktalayacagim:

Yalnizca cizye(musluman olmayanlardan alinan kelle vergisi) geliri olarak sadece tamamen islama girmeden once Irak'tan islamin kasasina giren para:En fazla oldugu donem,188 milyar dirhem gumus !

- Prof.dr.Zekeriya kitapci,Yeni Islam Tarihi ve Turkler,299-303-

Valla ben hesaplamaya usniyorum herhalde bilmem kacbin ton yapmasi lazim.

Diger fethedilen ve cizye alinan ulkeleri katmiyorum! Varin yapabilirseniz siz hesaplayin su islamin ulastigi servetin boyutlarini. Bu da ev odevi olsun.Evet, konu cok uzun ve daha da derinlestirilerek incelenebilir.Fakat ben bu konuyu da bu boyutlariyla simdilik yeterli buluyorum.